Agressie tegen zorgverleners: zij hebben onze steun

Werknemers in de sector zorg en welzijn worden al een jaar voluit geraakt door de gevolgen van Covid-19. De nieuwste cijfers van PGGM-dochter Vernet, die verzuim in de zorg meet, tonen aan dat per dag 70 duizend zorgmedewerkers niet inzetbaar zijn. De lengte van het verzuim is toegenomen. In branches waar zich voor de pandemie toch al structurele personeelstekorten voordeden, zorgt corona voor nog meer werkdruk.

Zorgverleners geven nu aan dat er ook een verband ligt tussen Covid-19 en toenemende agressie, intimidatie en ongewenst gedrag op de werkvloer jegens het personeel. Dat komt naar voren in een grootschalig onderzoek naar agressie op de werkvloer in de zorg, dat in februari in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid is uitgevoerd door PGGM&CO onder duizenden van haar leden, allen werkzaam in de sector.

De cijfers zijn verontrustend. Driekwart van de geënqueteerden geeft aan in de afgelopen twaalf maanden agressie of ongewenst gedrag te hebben ervaren op de werkvloer: van patiënten en cliënten, van familie of bezoekers van patiënten, en van collega’s. In veel gevallen wordt dit goed en professioneel opgelost, maar een deel van de werknemers houdt er last van, in sommige gevallen is het aanleiding uit te kijken naar werk buiten de sector.

Agressie en ongewenst gedrag kan dus de druppel zijn voor zorgverleners om af te haken. Het draagt bij aan de druk waar velen in hun werk toch al onder staan. Een structureel te hoge werkdruk vermindert de aantrekkelijkheid van de baan, leidt tot verzuim en uitval. Een vijfde van de 60-plussers in het PFZW-deelnemersbestand is arbeidsongeschikt. Wie overeind blijft in de sector, ziet zeker in deze Covid-tijd hoeveel moeite ze heeft aan de zorgvraag te voldoen.

PGGM en PFZW, samen verantwoordelijk voor een goed pensioen voor de bijna 3 miljoen mensen die werken en werkten in de sector zorg en welzijn, vragen aandacht voor de maatschappelijke gevolgen van deze groeiende ‘zorgkloof’: een sector die zonder maatregelen niet in staat is de toenemende vraag naar zorg te accommoderen.

Het is in het belang van onze achterban dat we dit niet laten gebeuren: vitale werknemers zijn gelukkige en productieve werknemers én blijven voor de sector behouden. Een recent PFZW-onderzoek laat heel helder zien om welke redenen zorgverleners afhaken, werkdruk is er één van. Een sector zorg en welzijn die goed in staat is zijn maatschappelijke taak te vervullen, is sociaal en economisch van enorme waarde voor een vergrijzende samenleving.

Het is daarom dat PFZW, PGGM en de ledenorganisatie PGGM&CO, waar driekwart miljoen (ex-)werknemers en gepensioneerden uit de sector zorg en welzijn bij zijn aangesloten, de pensioendienstverlening aanvullen met initiatieven om de sector en zijn mensen extra te ondersteunen.

PGGM en PFZW geven werkgevers van zorg- en welzijnsinstellingen inzicht in hun arbeidsmarktdata, over uitstroom, instroom, verzuim en deeltijdfactor: een groeiend aantal voornamelijk grote werkgevers maakt inmiddels hiervan gebruik ter verbetering van hun lange termijnpersoneelsplanning. Dit helpt acute personeelstekorten te verminderen en de druk op werknemers te verkleinen. Het voorkomt langdurige uitval en arbeidsongeschiktheid.

De ledenorganisatie PGGM&CO, in 2008 opgericht door sociale partners, richt zich met name op actieve werknemers in de sector. Het heeft nu zijn ledenbestand aangeschreven om agressie op de werkvloer te peilen, wat weer waardevolle informatie biedt aan de sector. Inmiddels heeft PGGM&CO met een waaier aan initiatieven kennis en advies gebracht naar haar leden om hen te helpen lichamelijk en mentaal fit te blijven, en ook financieel weerbaar. Daarbij is onder meer samenwerking gezocht met bijvoorbeeld IZZ in het platform ‘Stress de Baas’.

Onze primaire en belangrijkste verantwoordelijkheid, het bieden van een hele goede, betaalbare, bij de zorg en welzijn passende pensioenregeling, vatten we – de vraagstukken overziend waar de zorg voor staat – dus breed op: om te zorgen dat de sector zijn grote maatschappelijke taak kan blijven voldoen, kijken wij op allerlei manieren hoe we waarde kunnen toevoegen voor de mensen die dit belangrijke werk doen.

Onderschrift: het rapport Agressie op de Werkvloer in de Zorg is te vinden op de website van PGGM&CO