Datadeling zal pensioen toegankelijker maken

Binnen enkele jaren is je pensioenopbouw inzichtelijk gemaakt in je bank app. Net als het saldo van de betaalrekening en het spaartegoed bij een andere bank of hypotheekverplichting. De wettelijke mogelijkheid om financiële data te delen – met uitdrukkelijke toestemming van de consument of pensioendeelnemer – sluit aan bij ambitie van PGGM om de drempel tot pensioeninformatie te verlagen. Als pensioen een financieel product is, waar een deelnemer zich eigenaar van moet voelen, dan moet het veel toegankelijker worden.

Het recent door de Europese Commissie gepresenteerde voorstel Financial Data Access Regulation (FiDA) opent de deur naar een potentiële revolutie in de pensioencommunicatie. Financiële partijen, ook pensioenfondsen, vallen onder het voorstel. Fondsen zoals PFZW worden verplicht tot het delen van pensioendata, als de consument/deelnemer hier om vraagt. Tegelijkertijd kan PFZW data van de deelnemer bij andere financiële instellingen inzetten voor dienstverlening.

Dit voorstel is onderdeel van de ambitie van de Europese Commissie om de Europese samenleving sterk te digitaliseren. Hierbij is het uitgangspunt dat de consument (of deelnemer) eigenaar is van haar data en zeggenschap heeft over het gebruik er van.

PGGM is lid van de expertgroep die de Europese Commissie heeft geadviseerd over het voorstel. We zien vele mogelijkheden om via datadeling binnen de financiële sector de dienstverlening te verbeteren.

Datadeling biedt kansen voor innovatie
Pensioendata zijn straks via meerdere kanalen inzichtelijk: op de belangrijke momenten voor de deelnemer op de plek en het kanaal waar dit logisch is, ook als dit niet in de eigen omgeving van PFZW is. Dit geeft mogelijkheden om pensioen dichterbij de deelnemers te brengen en hiermee het financieel bewustzijn te vergroten.

Het delen van data zal de keuzebegeleiding door pensioenfondsen aan deelnemers completer en waardevoller maken. Er zal bijvoorbeeld een veel completer beeld ontstaan van de financiële situatie van een deelnemer als pensioendata gecombineerd kunnen worden met informatie over andere spaartegoeden en hypotheekgegevens. Wie dan voor de vraag staat wanneer zijn of haar pensioen kan ingaan, kan beter begeleid worden in een besluit hierover.

Bescherming deelnemer cruciaal
De voorgestelde FiDA-verordening besteedt terecht aandacht aan de gevoeligheid van bepaalde data, bijvoorbeeld gegevens over arbeidsongeschiktheidspensioen. Het delen van deze data zou in potentie zorgen voor financiële uitsluiting door bijvoorbeeld aanbieders van verzekeringsproducten. Om deze reden zou het goed zijn data die tot financiële uitsluiting van consumenten (en deelnemers) kan leiden buiten scope van de verordening te plaatsen.

Daarnaast moeten consumenten (en deelnemers) goed begeleid worden wanneer zij toestemming geven voor het delen van data. Individuen kunnen niet altijd overzien waar ze ‘ja’ tegen zeggen. Daarom benadrukken we ook dat het delen van data altijd uitsluitend met een geïnformeerde, specifieke en vrije toestemming van de deelnemer mag plaatsvinden, waarbij enkel toestemming wordt gegeven voor een vooraf gespecificeerd doel, voor een bepaalde tijd.

PGGM en PFZW zijn intussen betrokken bij de ontwikkeling van het nationale initiatief afspraken te maken rond de ontwikkeling van zogeheten micro services om pensioendata van deelnemers te ontsluiten en binnen de sector te delen. Met dit initiatief bereidt de pensioensector zich voor op de FiDA, die naar verwachting op zijn vroegst eind 2026 in werking zal treden. Vanuit de pensioensector zijn we betrokken bij de ontwikkelingen rondom het FiDA-voorstel en zullen dit in de toekomst blijven.