Revolutionaire technologie verwarmt huishoudens in Helmond

In Helmond kunnen binnenkort huishoudens verwarmd worden met ijzerpoeder. Warmte uit ijzerpoeder? Het principe werd al in 1920 ontdekt, maar een (voormalig) studententeam van TU Eindhoven, verenigd in tech-startup Renewable Iron Fuel Technology (RIFT) ontwikkelt deze technologie nu verder. Ennatuurlijk, in grootte het derde warmtebedrijf van Nederland, ziet mogelijkheden om haar warmtenetwerken hiermee in de toekomst te verduurzamen en test daarom deze techniek waarmee warmte wordt geproduceerd waarmee 500 woningen in Helmond van energie kunnen worden voorzien.

Een circulaire oplossing
In principe is de ijzerpoedertechnologie een vrij basale techniek vertelt Bas van der Stelt, Projectmanager bij Ennatuurlijk. ,,IJzerpoeder is een heel fijnmazig stofje dat uit zowel oud als nieuw ijzer kan worden geproduceerd. Het bevat energie en met de toevoeging van de juiste hoeveelheid zuurstof kan het tot ontbranding worden gebracht, waarbij  warmte en roest vrijkomt. Die warmte kan vervolgens worden ingezet voor verwarming of stoomproductie. De cirkel is weer rond wanneer aan de roest waterstof wordt toegevoegd waardoor er weer zuiver ijzerpoeder ontstaat. Op die manier kan het ijzerpoeder circulair gebruikt worden.’’

De huishoudens in Helmond, die al zijn aangesloten op het warmtenet van Ennatuurlijk, zijn de eerste ter wereld die hun woning kunnen verwarmen met warmte uit ijzerbrandstof. Buurtbewoners reageren positief op het project, zeker als ze horen dat er maar een fractie stikstof wordt uitgestoten ten opzichte van verwarming door aardgas en er überhaupt geen CO2 bij vrij komt. Behalve de reductie van stikstof en CO2 ontstaat er direct een aanzienlijke besparing op aardgas op de momenten dat de nieuwe installatie actief is.

Een proef met potentie
De nieuwe techniek zou op allerlei plekken ingezet kunnen worden. Warmte uit ijzerpoeder is in 2020 al op kleine schaal getest bij de brouwerij van Bavaria in Lieshout. De opstelling in Helmond is met 1 megawatt ongeveer zes keer zo groot. Bij het project in Helmond gaat het om rijtjeswoningen en bedrijfspanden, die zijn aangesloten op het bestaande warmtenet. Het is een nieuwe stap in wat een verdere opschaling moet worden.

Verduurzaming versnellen
Ennatuurlijk hoopt de verduurzaming van de warmtenetten te kunnen versnellen dankzij de voordelen van het verwarmen met ijzerbrandstof. RIFT is een fundamenteel nieuwe manier om energie op te slaan en warmte te produceren. En daarbij gaat het niet alleen over de reductie van CO2. De opslag van ijzerpoeder kan veilig en voor langere termijn plaats vinden, de technologie levert een circulaire oplossing doordat het keer op keer opnieuw kan worden gebruikt en bovendien is de warmtelevering via ijzerpoeder regelbaar: het staat toe warmtelevering flexibel aan te passen aan de vraag. Deze techniek biedt in potentie dus ook een oplossing om toekomstige warmtenetten betrouwbaar en regelbaar te houden.

Door de investering in RIFT toont Ennatuurlijk ondernemerschap. Het vergt ook een bepaalde manier van samenwerken licht Bas van der Stelt toe. ,,Werken met startups  zorgt voor een hele frisse dynamiek. We zitten regelmatig met alle disciplines aan tafel  om te bespreken wat verstandig is qua techniek en veiligheid, maar ook financieel.’’

De ervaring die Ennatuurlijk op doet met technologische innovatie, met het inzetten van risicokapitaal en het samenspel met partijen als RIFT zijn in de ogen van Van der Stelt cruciale voorwaarden om tot nieuwe oplossingen te komen en om de energietransitie vorm te geven. De ambitie is dat ijzerbrandstof een rol gaat spelen in het doel van Ennatuurlijk om al in 2030 aan zijn klanten warmte te kunnen leveren die 70 procent minder CO2 produceert dan een aardgasgestookte CV-ketel.