Oplossingen voor vraagstukken rond langer doorwerken draaien uiteindelijk om het vergroten van duurzame inzetbaarheid van werknemers. Op welke wijze kunnen we eraan bijdragen dat mensen op een prettige manier steeds langer (kunnen) doorwerken? Voor sommige werknemers biedt inzicht in de mogelijkheden van deeltijd- of vroegpensioen uitkomst. Het beter promoten en ondersteunen van deeltijdpensioen en vervroegen van pensioen kan deze mensen helpen.
Dat geldt met name voor wie de financiële middelen hebben om eerder (deels) te stoppen met werken. Voor lagere inkomens, met vaak (fysiek) zwaarder werk, is de terugval in inkomen relatief het grootst en de noodzaak om eerder te stoppen over het algemeen het hoogst. Juist voor hen kan de fiscale belasting op (deels) eerder stoppen met werken – vóór de AOW-gerechtigde leeftijd zijn de marginale belastingtarieven immers hoger – een extra belemmering vormen1.
Generatieregelingen
Sociale partners zetten binnen steeds meer cao’s in op generatieregelingen. Deze stellen mensen in staat vanaf een bepaalde leeftijd op eigen verzoek minder te gaan werken, soms in combinatie met een (extra) loonaanvulling of een extra bijdrage in de voortzetting van de pensioenopbouw. Hierdoor kunnen medewerkers langer en gezond doorwerken. Tegelijkertijd ontstaat er ruimte voor jongere collega’s.
Het uitgangspunt van een dergelijke regeling is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer om vitaal het pensioen te kunnen halen. Oudere medewerkers gaan bij een generatieregeling bijvoorbeeld 75% van hun oorspronkelijke werktijd werken, krijgen 85% betaald en de werkgever draagt tot 100% bij aan doorbetaling van de pensioenpremie. Het deel loon dat de werkgever nu niet hoeft te betalen, kan hij investeren in een vervangende medewerker. Dat laatste is erg belangrijk. De instroom van nieuwe medewerkers is gezien de huidige krapte in de sector zorg en welzijn essentieel. Als alleen het opnemen van deeltijdpensioen wordt gestimuleerd, zonder dat de werkgever gelijktijdig investeert in nieuwe medewerkers, neemt de druk op de overige werknemers alleen maar toe.
Samen optrekken
Gezien de arbeidskrapte in de sector bieden generatieregelingen dus een meer structurele oplossing vanwege de inzet op behoud en aantrekken van nieuwe collega’s. Hier ligt derhalve een rol voor sociale partners, zowel landelijk (cao) als op de werkvloer.
Sociale partners hebben er baat bij dat ook pensioenfondsen meewerken aan oplossingen. De stijgende arbeidsongeschiktheid en instroom in de WIA leiden immers tot hogere kosten voor het arbeidsongeschiktheidspensioen en daarmee voor de sector die die premies moet betalen. Pensioenfondsen kunnen hun deelnemers helpen zo goed mogelijke keuzes rond pensionering te maken.
PFZW en PGGM willen de onderlinge samenhang en kennisdeling tussen initiatieven gericht op een vitale sector zorg en welzijn faciliteren. Daarom organiseren we op 14 juni 2018 een symposium over de vraag ‘hoe zorgen we voor een vitale sector zorg en welzijn?’.
1. Cumulatief betalen deelnemers over hun hele leven meer belasting als ze hun pensioen (deels) vervroegen.
Deze blog is in samenwerking met Anneke Westerlaken tot stand gekomen.