Zorgen voor onszelf: ouderenzorg in de toekomst

De Corona-pandemie heeft dit alles in een helderder licht geplaatst, en niet toevallig heeft dit grote effecten op onze drie kernthema’s: pensioen, beleggen en zorg en welzijn.

De focus op zorg en welzijn wordt als gevolg van de Coronacrisis mogelijk herijkt. Bijvoorbeeld door een toegenomen aandacht voor de logistieke productieketens en kwetsbaarheden die daarbij spelen. Ook is er veel aandacht voor de ontwikkeling en toegankelijkheid van geneesmiddelen en vaccins. Aan de kansenkant is er een glansrol voor samenwerking en realtime informatievoorziening nu het zo nodig is. En misschien is eindelijk de tijd rijp voor de gewenste digitalisering in de zorg die in een sneltreinvaart is geraakt vanwege de urgentie en de afgekondigde afstandsprotocollen.

In deze herijking van thema’s blijft naar verwachting een urgent zorgvraagstuk overeind staan, zo bevestigen ook de Brede Maatschappelijke Heroverwegingen die recent werden gepubliceerd: hoe zorgen we voor onze ouderen – of feitelijk onszelf – in de nabije toekomst?

Voor dit vraagstuk is een integrale visie benodigd. Onder leiding van Wouter Bos bracht een adviescommissie in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in januari het rapport ‘Oud en zelfstandig 2030: een REISadvies’ uit. Dit rapport geeft deze integrale visie weer op ouderenzorg in de toekomst: idealiter bij één loket, in een combinatie van wonen en zorgen, en ingepast in een levensperspectief voor de oudere van nu.

Langs drie hoofdlijnen ‘Ga Digitaal, Ga (Ver)bouwen en Werk samen’ geeft de commissie een lange lijst aanbevelingen aan uiteenlopende partijen zoals overheid, private investeerders, pensioenfondsen, zorginstellingen én burgers. De aanbevelingen worden gedaan binnen het kader van een steeds diverser wordende populatie van oudere medemensen, en scheefgroei van kosten van ouderenzorg.

Als meer zorg digitaal geleverd moet worden - de enige kans om zorg verder te intensiveren zonder inzet van meer arbeidskracht- moeten mensen ook meer digitaal leren leven. Als we mensen langer zelfstandig willen laten wonen, moeten we ons afvragen of het huis waar mensen lang hebben gewoond nog kan worden aangepast aan hun levensfase, betaald uit euro’s die vastzitten in bakstenen.

Bovenal verandert de verhouding van mensen die zorg nodig hebben en mensen die die zorg kunnen leveren. Er dreigt een onhoudbare situatie, waar méér mensen met een nog zwaardere zorglast een beroep doen op de beschikbare zorg.

Deze vraagstukken houden PGGM en PFZW ook bezig en gaven reden om te reageren op het advies. In het verleden hebben we veel ervaring opgedaan over welke mogelijkheden de pensioenregeling biedt, zoals de uitkering ineens en hoog-laag pensioenuitkering. Ook hebben we aandacht voor ondersteuning van mensen bij het ouder worden en het anticiperen op keuzes die daarbij horen. Daarnaast gaan we in op investeringsvraagstukken. Al deze ervaring en kennis willen we inbrengen in de discussie.

De commissie schetst een beeld waarbij ouderen zelf hun weg zoeken en vinden in de wereld van zorg, ondersteuning, welzijn en wonen met vaste aanspreekpartners die allemaal hetzelfde voor ogen hebben. PGGM en PFZW willen zulke partners zijn: individueel in het contact met deelnemers en pensioengerechtigden, en op stakeholderniveau als partner voor overheid en samenwerkingspartner voor diverse organisaties die zich over dit vraagstuk buigen.

De tijd lijkt rijp voor een vruchtbaar gesprek hierover, met partners die over alle facetten kunnen nadenken en een rol hebben. PGGM en PFZW willen hier een constructieve rol in spelen, met de mogelijkheden die we zien, maar ook de belemmeringen. We hebben verstand van data, financiering en samenwerking en gaan hierover graag het gesprek aan met de verschillende veldpartijen en relevante ministeries.

Laten we de handen ineen slaan om met creatieve maar vooral robuuste ideeën voor de ouderenzorg van de toekomst te komen. De Coronaepidemie doet ons inzien hoe kwetsbaar ons zorgsysteem kan zijn, en hoe onlosmakelijk de ketens met elkaar zijn verbonden – van preventie tot wonen, zorg en welzijn. Het is tijd voor écht een integraal gesprek – we zijn er klaar voor.