Bestuurdersgereedschap voor lange termijnbeleggingssucces

Overal in de wereld wordt de vraag gesteld hoe je de verantwoordelijke bestuurders van pensioenfondsen de kennis en middelen kunt geven om optimale beleggingsbeslissingen te nemen. Dat is een logische vraag. Vaak zijn deze bestuurders afkomstig uit een ander vakgebied en moeten zij zich in de praktijk de beleggingsmaterie eigen maken. Ze springen ze in het diepe en moeten zelf leren zwemmen.

De consensus is dat hierdoor gemiddeld al snel 0,5% rendement per jaar gemist wordt. Op wereldschaal zou dat betekenen dat er door pensioenfondsen jaarlijks een beleggingsopbrengst van ongeveer 200 miljard dollar gemist wordt – het nationaal inkomen van Nieuw Zeeland.

Om bestuurders een snel overzicht en een steile leercurve te bieden, heb ik samen met prof. Kees Koedijk en prof. Alfred Slager een boek geschreven dat pensioenfondsbestuurders wereldwijd helpt bij hun complexe taak, het realiseren van een zo goed mogelijk beleggingsresultaat op lange termijn.

Achieving Investment Excellence is een handboek voor bestuurders dat, zoveel mogelijk gefundeerd op academisch onderzoek, bestuurders helpt bij hun alledaagse praktijk. In het boek is een aantal praktijk-cases van over de hele wereld opgenomen. Wat ons boek anders maakt dan veel andere boeken over beleggen is dat wij ervan overtuigd zijn dat voor lange termijn beleggingssucces een combinatie nodig is van harde kennis en zachtere skills. Dit geldt zowel binnen het bestuur als tussen bestuur en uitvoeringsorganisatie. Het gaat om de combinatie van kennis en gedrag.

Succes begint aan de kop. De rol van het bestuur om ‘investment excellence’ te realiseren is groot. En investment excellence vergt ook onderhoud: de omstandigheden veranderen, er komen regelmatig nieuwe bestuurders aan boord, dat moet je managen om succesvol te blijven.

Het boek onderscheidt vijf activiteiten die nodig zijn om houdbaar lange termijnsucces te realiseren. Elke activiteit wordt behandeld in een deel van het boek. De activiteiten lopen van het formuleren van missie visie en strategie, via het ontwerp van beleggingsproces en –organisatie naar de implementatie en evaluatie van de beleggingen.

Het is cruciaal dat bestuur en beleggingscommissie de juiste afstand, vlieghoogte en tijdshorizon kiezen om te besturen: staat een beleggingscommissie te ver af, dan is het moeilijk om voldoende tegenkracht te bieden tegen de beleggers in de uitvoeringorganisatie, die immers fulltime met beleggen bezig zijn. Staat een beleggingscommissie te dicht bij, dan is het risico dat ze op de stoel van de beleggers gaan zitten, door de bomen het bos niet meer zien en korte termijn gedrag gaan vertonen.