Spoor voldoet bijna aan ‘2050’, nu rest van transport

Midden in een periode waarin spoorwegondernemingen zware verliezen lijden en tientallen procenten minder reizigers vervoeren dan pre-corona, presenteerde de Europese Commissie recent haar strategie voor duurzame en slimme mobiliteit, de ‘Sustainable and Smart Mobility Strategy’.
Dit soort vergezichten – ‘putting European transport back on track for the future’ – helpen een voorstelling te maken van een wereld ná corona.
Het belang van het document van de Europese Commissie moet niet onderschat worden. In het kader van de ‘Green Deal’ en de aangescherpte duurzaamheidsdoelstellingen moet de Europese transportsector de uitstoot van broeikasgassen met 55 procent verminderen in 2030 en met 90 procent in 2050 ten opzichte van 1990.

Vervoer per spoor
De meeste aandacht in de verduurzaming van transport gaat op dit moment uit naar elektrische auto’s. Vervoer per spoor (intra- en interstedelijk en internationaal) is echter nu al heel dichtbij de 2050 duurzaamheidsdoelstelling. Het is zeer energie-efficiënt en kent een zeer lage CO2-uitstoot¹. In tegenstelling tot weg- en luchttransport is het grotendeels elektrisch, veilig (weinig ongelukken), kent nauwelijks opstoppingen, veroorzaakt weinig geluidsoverlast en heeft nauwelijks negatieve impact op de leefomgeving. Desondanks is het spoor onderbenut – slechts ongeveer elf procent van personenvervoer over land in de EU gaat over rails tegen 80 procent per auto en 9 procent per bus (2018).

Een snelle decarbonisatie van transport is dus mede gebaat bij een snelle en sterke verschuiving van wegtransport en luchtvaart naar het spoor. De Commissie heeft dan ook enkele doelstellingen geformuleerd die hier betrekking op hebben. Zo moet in 2030 het hogesnelheidsspoorverkeer in heel Europa zijn verdubbeld en moet in 2030 het goederenvervoer per spoor vijftig procent zijn gestegen en zijn verdubbeld in 2050.

Net voordat de Europese Commissie haar strategie voor duurzame en slimme mobiliteit presenteerde, vergezeld van een gedetailleerd actieplan, keurden de aandeelhouders van France Alstom de overname van Bombardier Transportation goed. Beide zijn grote leveranciers van zo’n beetje alles wat met spoorwegen te maken heeft – treinstellen (waaronder hogesnelheidstreinen), trams, metro’s, signalering, onderhoud en beveiliging.

Samen zullen ze de op één na grootste leverancier ter wereld worden. Deze speler van wereldformaat zal zeker een belangrijke rol spelen in de Europese mobiliteitsstrategie en ook daarbuiten.

De noodzaak van grote investeringen in een schoner en efficiënter Europees transportsysteem schept allerlei mogelijkheden voor lange termijnpensioenkapitaal. Rail duikt al op verschillende plekken op in de portefeuille die PGGM beheert, zowel in publieke als private markten. Recent investeerden we via ons Infrastructure Fund in Alpha Trains, Europees marktleider in het leasen van passagiers- en vrachttreinen. We hebben een groot aandeel in Global Via, een vooraanstaande houder van spoorwegconcessies in eerdere landen. Schoon transport is ook onderdeel van ons speciale impactfonds, gericht op beursgenoteerde ondernemingen.

De vraag is hoe we onze investeringen zo kunnen richten dat we in bredere zin, dus niet alleen in rail, bijdragen aan een duurzame transportinfrastructuur. Daarvoor moeten we, ertoe aangemoedigd door de Europese Commissie, door de huidige crisis heen kijken.

1. Uitstoot van broeikasgassen in Europa door vervoer per spoor bedraagt slechts 0.4% van de totale uitstoot door transport.