Samen alzheimer stoppen voor het start

Het doel van ABOARD is om voorbereidingen te treffen voor een toekomst waarin we de ziekte van Alzheimer stoppen vóór het start. Onder andere door: mogelijk maken van verbeterde diagnostiek, ontwikkelen van risicoprofielen op maat en focus op preventie door het vergroten van het bewustzijn rondom dementie en hersengezondheid.

In Nederland hebben bijna 300.000 mensen dementie. Het is de meest voorkomende doodsoorzaak in Nederland en daarmee een van de grootste uitdagingen van deze eeuw. Dementie wordt voor een groot deel veroorzaakt door de ziekte van Alzheimer. Er is nog geen genezing mogelijk. ABOARD richt zich op de fase vóór dementie.

Preventie is de sleutel
Wiesje van der Flier, projectleider van ABOARD en wetenschappelijk directeur van Alzheimercentrum Amsterdam: “Onderzoek heeft aangetoond dat alzheimer zich ontwikkelt gedurende een periode van twintig tot dertig jaar. En daar ligt de sleutel. Ingrijpen voordat de ziekte zich openbaart. We moeten mensen bereiken die het risico lopen om de ziekte te krijgen. En die mensen zijn we eigenlijk allemaal. Daarom willen we het bewustzijn rondom alzheimer bij een groot publiek vergroten. Ook zetten we de benodigde stappen naar een toekomst waarin behandeling op maat mogelijk is. Kennis delen over hoe je je hersengezondheid kunt versterken en mensen met alzheimer kunt ondersteunen is ook een onderdeel van dit project. Er is nog veel nodig om Nederland klaar te stomen voor een toekomst met behandeling op maat.”

Ziekteverloop voorspellen
Onderzoekers van ABOARD gaan testen ontwikkelen om de diagnose alzheimer snel en nauwkeurig te stellen. Deze testen moeten de eerste hersenveranderingen kunnen herkennen, maar ook verschillen tussen patiënten zichtbaar maken. Zo kunnen individuele alzheimerrisicoprofielen worden ontwikkeld om het persoonlijk verloop van de ziekte te voorspellen.

Behandeling op maat
Behandelaars krijgen na het stellen van de diagnose alzheimer vaak de vraag: ‘Wat kan ik zelf doen om het ziekteproces vertragen?’ Van der Flier: “Preventie door het aanpassen van leefstijl kan nut hebben, maar leefstijlinterventies worden op dit moment nog niet aangeboden in de geheugenpoli’s. Tegelijkertijd wordt er keihard gewerkt aan medicijnen. Maar is het Nederlandse zorgsysteem hier al klaar voor? Een belangrijk aandachtspunt is dat er een gepersonaliseerde aanpak komt en dat we de patiënt betrekken bij alle aspecten van zijn/haar ziekte en de behandeling daarvan. Omdat geen mens hetzelfde is.”

Samen alzheimer stoppen voor het start
In het ABOARD-project bundelen meer dan dertig partners hun krachten, waaronder de vijf Nederlandse alzheimercentra en Alzheimer Nederland. Zowel publieke als private partijen uit de gehele kennisketen werken samen: van universiteiten tot zorg- en kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en bedrijven.

Edwin Velzel, CEO van PGGM: ,,PGGM is trots partner te zijn van het ABOARD-project. Het zou fantastisch zijn als we alzheimer vroegtijdig kunnen detecteren en met behandeling op maat kunnen ingrijpen en zo misschien de gevolgen van deze ziekte kunnen verzachten. Onze achterban, de mensen die werken in de sector zorg en welzijn waar PGGM uit voort komt en voor wie we pensioen realiseren, wordt veel met alzheimer geconfronteerd: uiteraard op het werk in de zorg voor patiënten, maar ook als mantelzorger op wie vaak een zwaar beroep wordt gedaan. Als alzheimer een ziekte zou worden waar we wat aan kunnen doen, zou dat de samenleving heel veel opleveren, ook de mensen die werken in de sector zorg en welzijn waarvoor wij ons inspannen.’’

Meer weten?
Een overzicht van alle partners en meer informatie over ABOARD zijn te vinden op www.aboard-project.nl en ABOARD animatie-video.

ABOARD is het eerste onderzoeksproject dat van start gaat als onderdeel van de Nationale Dementiestrategie 2021-2030 van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het geeft invulling aan een belangrijk deel van Missie IV: In 2030 is de kwaliteit van leven van mensen met dementie met 25% toegenomen. Missie IV is een van de vijf missies opgesteld voor het maatschappelijk thema gezondheid en zorg en staat beschreven in de Kennis- en Innovatieagenda 2020-2023 van Health~Holland.