Inzicht in klimaatrisico’s in portefeuille is een ‘must’

De betrokken landen, die samen ruim 56 % van de wereldemissie veroorzaken, zijn een commitment aangegaan om de opwarming van de aarde te vertragen en uiteindelijk een halt toe te roepen. Ook Nederland heeft zich hieraan verplicht. Maar wat zijn de risico’s van klimaatverandering voor investeerders? Mark Lewis, directeur ‘European Utilities Research’ bij Barclays investeringsbank en expert in energie, klimaatverandering en ESG, gaf hierover een presentatie voor de medewerkers van PGGM. Zijn boodschap: inzicht in de klimaatrisico’s in portefeuille is een must, zowel vanuit toezicht als vanuit eigen economisch belang. Klimaatverandering is nu prioriteit, niet pas wanneer het ons financieel raakt en het mogelijk te laat is om veranderingen door te zetten​.

Klimaatverandering wordt wel de 'tragedy of the horizon' genoemd: het naderend onheil ligt nog net buiten zicht. Het zijn volgende generaties die met de impact van de opwarmende aarde geconfronteerd zullen worden. Bij de huidige generatie is er daarom geen directe prikkel om klimaatverandering aan te pakken. Lewis wees het publiek op het gevaar hiervan: ‘Once climate change becomes a defining issue for financial stability, it may already be too late.’ Daarnaast zijn er vandaag al indirecte risico’s voor investeerders verbonden aan klimaatverandering. In dit licht begon Lewis zijn presentatie met de vraag: ‘Why should investors care?’

Er zijn drie gebieden waar klimaatverandering impact heeft op investeerders. Ten eerste is er een fysiek risico. Klimaat en extreme weersomstandigheden (stormen, overstromingen etc.) hebben impact op verzekeringsverplichtingen en op de waarde van de beschikbare financiële activa. Daarnaast is er sprake van een aansprakelijkheidsrisico. Hierbij moet gedacht worden aan de impact van mogelijke claims van partijen die geraakt zijn door klimaatverandering. Deze partijen kunnen compensatie eisen van koolstof-uitstoters, of schade verhalen op verzekeraars, met mogelijk hoog oplopende kosten. Ten slotte is er een transitierisico. Het gaat hier om de financiële risico’s die een gevolg zijn van de overgang naar een koolstof arme, groene economie. Veranderingen in beleid en technologie zouden tot een herbeoordeling van activa kunnen leiden.

Volgens Lewis is het akkoord van Parijs een game changer welke grote beleidsveranderingen teweeg gaat brengen en op den duur ook materiele, economische impact gaat hebben. Het voornemen is om in de komende tien jaar een ‘two degree world’ te creëren. Dit betekent dat de wereldwijde temperatuurstijging tot 2 °C wordt beperkt. Ultiem doel is een koolstof neutrale wereld na 2050. Het akkoord heeft niet direct invloed op beleid maar heeft wel een proces in gang gezet. Lewis noemt dit een ‘virtues circle’ waar technologische ontwikkelingen, duurzame alternatieven steeds aantrekkelijker zullen maken en beleidsveranderingen kracht bij zullen zetten.

Wat zijn de mogelijke risico’s van een ‘two degree world’ voor investeerders? Dit betreffen voornamelijk transitierisico’s. Als de opwarming van de aarde wordt gelimiteerd tot 2 °C, wordt de fossiele-brandstof industrie geraakt, en vooral de olie,- en steenkolensector. Om de daling van koolstofuitstoot te realiseren zal de vraag naar fossiele brandstoffen de komende jaren afnemen, aldus Lewis. Maatregelen zoals een carbontaks zullen dit proces versnellen net als technologische ontwikkelingen die alternatieven goedkoper maken. Mogelijk gevolg voor investeerders is het probleem van Stranded Assets: activa die hun waarde verliezen en zelfs een kostenpost worden vóór het eind van de verwachte economische levensduur. Niet alle brandstofreserves zullen namelijk worden gebruikt, terwijl deze wel in de huidige waarderingen zijn opgenomen. Er is sprake van een overwaardering van deze activa: een zogenaamde 'carbon bubble'.

Volgens Lewis staat ons een Energiewende te wachten, zoals die in Duitsland al heeft plaatsgevonden. Het is tijd om hierop te anticiperen. De fossiele industrie en (institutionele) beleggers, kunnen klimaatverandering niet langer negeren. We moeten werken aan het ontwikkelen en implementeren van financieel beleid in het belang van financiële stabiliteit tijdens deze energietransitie.

Klimaatverandering is al jaren een belangrijk aandachtsgebied voor PGGM. Gezien het feit dat onze horizon, als lange termijn belegger, tot ver in de toekomst reikt sluit PGGM zich aan bij Lewis: klimaatverandering is nu prioriteit, niet pas wanneer het ons financieel raakt en het mogelijk te laat is om veranderingen door te zetten. Eloy Lindeijer, chief investment management bij PGGM, werkt samen met Mark Lewis en andere experts in de Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD) aan een rapport met aanbevelingen en informatie over klimaat gerelateerde financiële risico’s . Dit stelt ons en andere investeerders in staat de markt beter te begrijpen en de risico’s beter te beheersen. Het TCFD rapport wordt in december gepubliceerd.